MELEKLERİN PAYI - VİSKİ | ALKOL

Hayat Suyu

Tüm içkilerin olduğu gibi, viskinin de bir var oluş serüveni var. Viskiye ait ilk bilgi M.Ö. 800 yılından. Eski Mısırlılar, viski yapma tekniğini kullanarak parfüm de elde ediyorlar. Aynı dönemlerde Çinlilerin de pirinçten likör yaptıkları biliniyor. Viskinin Britanya Adaları’na geliş yolculuğu üzerindeki esrar perdesi henüz kalkmamış olsa da, onu Avrupa’ya Endülüs’ü işgal eden Mağriplilerin soktuğundan kimsenin şüphesi yok. Bu sanatın, manastırlar arasında dolaşan misyonerler aracılığıyla İrlanda’ya ve İskoçya’ya ulaşmış olduğu var sayılıyor. Yaygın olan inanışa göre, İrlanda’nın büyük azizlerinden San Pattrick, viski yapma tekniğini 423 yılında Britanya Adaları’na sokmuş. 12’nci yüzyılda viskinin manastırlarda yapıldığı ve ilaç olarak kullanıldığı görülüyor. İster inanın, ister inanmayın ama insanlar o dönemde viskinin yaşamı uzattığına ve çiçek hastalığına iyi geldiğine inanıyor. Viski sonunda Keltlere ulaşıyor ve burada “Uisge Beatha” yani “Hayat Suyu” adını alıyor.

Bu terim, İngilizler tarafından ödünç alınarak oluşturdukları “usquebaugh”un kısaltması. Bu bileşim eski İrlandaca’da “su” anlamına gelen “uisce” ve “hayat” anlamına gelen “bethad” kelimelerinin soyundan geliyor. Bu noktada durup Keltlere teşekkür etmemiz gerek. Çünkü “viski” kelimesi “uisge” kelimesinin değişime uğramasıyla ortaya çıkıyor.

Kraliyet Ailesi

Viskinin yazılı kaynaklardaki ilk kaydı 1405 yılında, bir İrlanda vakayinamesi olan Annals of Clonmacnoise’de görülüyor. Günlüklerde, kabile reisinin bir yılbaşı gecesi eğlencesinde “hayat suyu”nu fazla kaçırması sonucu öldüğü söyleniyor. Viski üretimine dair ilk bulgu ise İskoçya’da, 1494’de kraliyet hazinesine düşülmüş şu nottur: “Friar John Cor’a; kralın buyruğuyla, “hayat suyu” yapımı için…” İrlandalı Friar John Cor, tarihe viskiyi üreten kişi olarak geçiyor. Cor, malttan sekiz fıçı üretmiş. Gene de 16’ncı yüzyıla gelene kadar içilen viski, şimdi içtiklerimizden daha farklıydı. 

O günlerde viski çok genç yaşta tüketiliyordu ve oldukça sert bir tada sahipti. Ancak 18’inci yüzyılın ortalarına doğru viskinin yaşlandıkça daha kaliteli bir tada kavuştuğu fark edildi. Bütün büyük keşifler gibi bu da tesadüfen fark edilmişti. Bir gün biri, eski ve unutulmuş bir fıçı buldu ve viskinin tadının birkaç yıl dinlendirildiğinde daha güzel olduğunu anladı.

Kaçakçılık Günleri

O günden sonra İskoç halkı yaygın miktarda viski üretmeye başladı ve viski çılgınlığı öyle boyutlara geldi ki, 17’nci yüzyılda İskoç parlamentosu viskiye ilk vergiyi koydu. İngiltere’yle İskoçya arasında birleşme anlaşması imzalandıktan sonra, viskiye konulan vergiler giderek artmaya başladı. 1820 yılında nasıl viski üretilebileceğiyle ilgili bir yasa çıkartılmak zorunda kalındı. İngiltere, asi İskoç klanlarını kendi aklınca ehlileştiredursun viski üretimi de yer altına indi. Sonraki 150 yıl boyunca içki kaçakçılığı standart halini aldı. İnsanlar viski şişelerini tabutlara koyarak vergi tahsildarlarının burunlarının dibinden kaçırır olmuşlardı. Kuytu yerler ve çalılıklarla kaplı tepelerin altındaki sığınaklarda gizli kapaklı viski üretimi yapılıyordu. Bir askerin yaklaştığını gördüklerinde birbirlerine haber vermek için İskoçya’nın sisli tepelerinin zirvelerinde ateşler yakıyorlardı.

1820 yılına gelindiğinde 14 bin kaçak viski fabrikası vardı ve sayıları azalmak şöyle dursun, giderek artıyordu. Sonunda 1823 yılında Tüketim Vergisi Anlaşması imzalandı ve 10 pound karşılığında viski üretme lisansı verilmeye başlandı. Böylece kaçakçılık 10 sene içinde tarihe karıştı.

Viskilerin Şafağı

Viskinin prestij kazanmasını sağlayan yardım eli, isteksizce de olsa Fransa’dan geldi. 1880’de Fransa’nın şarap bağları bir hastalıktan dolayı ürün veremedi ve birkaç sene içinde şarap ve brendi mahzenleri boşaldı. İskoçlar bu felaketi fırsat bildiler. Fransız endüstrisi kendine gelene kadar viski onların yerini almıştı bile.

O günden sonra viski hep hayatta kaldı. İçki yasaklarını, savaşları, devrimleri, ekonomik bunalımları atlattı ve İskoçya’nın yamaçlarından dünyanın dört bir köşesine yayıldı. Zamanla bugünkü sembolik anlamını kazandı. Başarıyı, modayı, prestiji temsil eden içki oldu. Bugün özellikle İskoç viskisi, Amerika’da her 10 kişiden ikisi tarafından tercih ediliyor, Venezuela’da her saniye bir şişe satın alınıyor. Manhattan’dan Manila’ya her yerde tercih edilen İskoçya’nın “hayat suyu” dünya piyasasına yılda 700 milyon dolar kazandırıyor.